حمایت از پرورش دهنده و ثبت گونه های گیاهی جدید

کد مقاله: takba0057  سرمایه گذاری

پرورش دهنده: تلاشهای پایدار و بلند مدت برای پرورش گیاهان، تنها در صورتی ارزشمند است که فرصتی برای سرمایه گذاری وجود داشته باشد. ممکن است پرورش دهنده برای بازیابی هزینه های تحقیق و توسعه و به دست آوردن حق انحصاری برای تولید رقم جدید به دنبال حمایت باشد.

در عین حال، یک گونه جدید، پس از انتشار، اغلب می تواند به راحتی توسط دیگران تکثیر شود. بنابراین پرورش دهنده اصلی از فرصت منصفانه برای استفاده از سرمایه گذاری خود محروم است. بنابراین، ارائه یک سیستم موثر برای حمایت از انواع گونه های گیاهی ضروری است، که توسعه انواع جدید گیاهان را تشویق می کند و  در نتیجه به طور کلی به نفع پرورش دهنده و جامعه است.

سیستم UPOV مکانیزم موثر حمایتی را برای پرورش دهندگان در بخش های عمومی و خصوصی فراهم می کند و مشارکت عمومی و خصوصی را تسهیل می کند. همچنین  این سیستم برای پرورش دهندگان، SME ها ( بنگاه های کوچک و متوسط) و موسسات یا بنگاه های بزرگ تر پرورش گیاهان مناسب است. اکثر کشورها و سازمانهای بین دولتی که سیستم حفاظت از انواع گیاهان (PVP) را معرفی کرده اند، تصمیم گرفته اند که سیستم خود را مطابق با کنوانسیون UPOV توسعه داده و به عضویت UPOV درآیند.

حفاظت از گونه های گیاهی 

حفاظت از گونه های گیاهی از سرمایه گذاری بلندمدت در پرورش گیاهان حمایت می کند و چارچوبی را برای سرمایه گذاری در ارائه انواع گونه های بهبود یافته متناسب با نیاز کشاورزان فراهم می کند. برای به دست آوردن حمایت، گونه جدید گیاهی باید:

جدید باشد: در صورتی “گونه” جدید تلقی می شود، که در تاریخ ثبت درخواست برای حق پرورش، موارد تکثیر شده یا برداشت شده از این گونه به فروش نرسیده یا به نحوی دیگر در اختیار دیگران قرار نگرفته باشد. یا با رضایت پرورش دهنده، به منظور بهره برداری از گونه گیاهی باشد.

متمایز: گونه در صورتی متمایز تلقی می شود که براساس عرف به وضوح از هر گونه دیگری  که در زمان تسلیم تقاضا وجود دارد، متمایز باشد.

یکنواخت: “این گونه باید یکنواخت تلقی شود. یعنی با توجه به تغییراتی که از آن انتظار می رود و ویژگیهای خاص تکثیر آن، از نظر ویژگیهای مربوطه به اندازه کافی یکنواخت باشد.”

پایدار: “در صورتی که ویژگیهای مربوطه پس از تکثیر مکرر یا در مورد یک چرخه تکثیر خاص، در پایان هر چرخه، بدون تغییر باقی بماند، این گونه پایدار تلقی می شود.”

 دارای نام گذاری مناسب: مطابق کنوانسیون UPOV (ماده 20) یک گونه گیاهی باید با اسم مناسبی نام گذاری شود، که نام عمومی آن خواهد بود.

حداقل دوره حفاظت از حقوق پرورش دهندگان گیاهان، طبق ماده 19 قانون کنوانسیون UPOV در سال 1991، به منظور ایجاد انگیزه کافی برای سرمایه گذاری بلندمدت در پرورش گیاه به ذیل شرح تصویب شده است:

• 25 سال برای درختان و انگور
• 20 سال برای سایر گیاهان

حفاظت از واریته گیاهی چیست؟
حفاظت از گونه های گیاهی که به آن “حق اصلاح نباتات” (PBR) نیز گفته می شود، نوعی از فکری است.
حق مالکیت اعطا شده به پرورش دهنده واریته گیاهی جدید . طبق این حق، اعمال معین
در مورد بهره برداری از واریته حفاظت شده نیاز به مجوز قبلی پرورش دهنده دارد.

حمایت از پرورش دهندگان

در امريکا مي توان گونه  هاي گياهي را تحت عنوان پتنت گياه ثبت کرد و در انگليس و برخي از کشورهاي اروپايي مي توان گونه هاي گياهي را تحت معاهده UPOV ثبت نمود. لازم به ذکر است که گونه هاي گياهي يا جانوري تراريخته را به شرطي که گونه جديدي نباشند مي توان به ثبت رساند.

کنوانسیون  UPOV استثنائات اجباری و یک استثنائات اختیاری را در حمایت از پرورش دهنده ایجاد می کند

استثنائات اجباری

استثنائات اجباری در ماده 15 تعیین شده است. اقدامات زیر شامل حق پرورش دهنده نمی شود:

• اقداماتی که به صورت خصوصی و برای اهداف غیر تجاری انجام می شود.
• اقداماتی که برای اهداف تجربی انجام می شود.
• اقداماتی که به منظور پرورش انواع دیگر انجام می شود.

استثنائات اختیاری

ماده 15  کنوانسیون UPOV یک استثناء اختیاری را  ارائه می دهد، که به اعضای UPOV اجازه می دهد، به عنوان مثال، بانک بذر در مزرعه را از محدوده حقوق پرورش دهندگان، تحت شرایط خاصی حذف کنند. این استثنا سه جنبه را پوشش می دهد:

• مالکیت کشاورز و جایی که می تواند در آنجا پرورش دهد.
• برداشت محصول و مواد مورد نیاز.
• حدود و حراست از منافع مشروع پرورش دهنده.

UPOV چیست؟

اتحادیه بین المللی برای حفاظت از گونه های جدید گیاهان، معروف به “UPOV”
(به کادر 4 مراجعه کنید) یک سازمان بین دولتی مستقر در ژنو، سوئیس است.
UPOV از نام فرانسوی سازمان یعنی Union Internationale pour la گرفته شده است
Protection des Obtentions Végétales».

کلام آخر

در پایان این بحث، ارائه توضیحاتی پیرامون وضعیت حقوقی ابداعات دارویی واحدی که بصورت مستقل توسط چند شخص ساخته شده باشند، مفید خواهد بود. توضیح آنکه ممکن است چند نفر یا گروه دانش مشابهی را درخصوص خواص درمانی گیاه یا گیاهانی داشته باشند. یکی از دالیل این مسئله اشتراک محل رویش گیاهان است که موجب این احتمال مـیگردد که اشخاص مختلف تاثیرات دارویی آن را کشف نمایند و این تالش نزد افراد مختلف وجود داشته باشد.

برای مثال، گیاه »راولفیا سرپنتینا« )Serpentina Rauvolfia ) در مناطق مختلف جنوب و جنوب شرق آسیا یافت میشود و مردمان بومی واقع در کشورها مختلف این منطقه از جمله میانمار، تایلند، ویتنام و مالزی از آن برای مقاصد دارویی استفاده میکند. در چنین مواردی، در قوانین بسیاری از کشورها از قاعده »اولین نفر در تسلیم تقاضانامه ثبت اختراع« )file to First )استفاده میکنند.

بر این اساس، اگر چند گروه خاصیت منحصر به فردی از راولفیا سرپنتیا برای درمان بیماری معینی کشف کنند، هر نفر یا گروه که زودتر نسبت به تقدیم تقاضانامه ثبت اختراع خود اقدام نمایند، مستحق ثبت اختراع خود در صورت اثبات سایر شرایط ثبت هستند